با بهرهگیری از ایزوتوپهای استرانسیم و نئودیمیم (وب بیرجند، خراسان جنوبی( سنسنجی و خاستگاه سنگهای آتشفشانی منطقه خونیک

Abstract

منطقه خونیک در جنوب بیرجند، در استان خراسان جنوبی و در کناره خاوری بلوک لوت جای دارد. سنن هنای آتشششنانی ترسیری در این منطقه ترکیب آندزیتی و تراکیآندزیت هستند. سنسنجی به روش روبیدیم استرانسنیم بنر روی کنانی هنای - پلاژیوکلاز، هورنبلند و کل سن نمونه هورنبلند پیروکسن آندزیت انجام شد. بر این پایه، سن جایگیری مجموعه آتشششنان ی در منطقه خونیک 11 ± 58 میلیون سال پیش )پالئوسن پایانی( بهدست آمد. این سن ها دارای ترکیب ایزوتنوپی Sr86Sr/78 و εNd اولیه بهترتیب 7046 / 0 تا 7049 / 0 و 16 / 2+ تا 12 / 3 + هستند. برپاینه داده هنای ایزوتنوپی، ماگمنای منادر سنن هنای آتشششانی از گوشته تهیشده پدید آمده و دچار کمترین آلنودگی پوسنته ای در هنگنام تبلوربششنی شنده اسنت. از دیندگاه زمینشیمیایی، سن های آتشششانی منطقه خونیک کالکآلکالن تا شوشونیتی و متاآلومین هستند. غنیشدگی از LILE هنا و آنومالی منشی Nb و Ti در سن های آتشششانی نشانه پیدایش آنها در پهنه فرورانش و در جایگاه زمینساختی کنارههای فعال قارهای است. برپایه الگوسازی انجامشده، این سن ها در نتیجه 1 تا 5 درصد ذوببششی گوشته متاسوماتیسم شده با ترکیب اسپینلگارنتلرزولیت پدید آمدهاند.

The Khunik area is located in the south of Birjand, Khorasan province, in the eastern margin of Lut block. Tertiary volcanic rocks have andesite to trachy-andesite composition. Dating analyzing by Rb-Sr method on plagioclase and hornblende as well as whole-rock isochron method was performed on pyroxene-hornblende andesite rock unit. On this basis the emplacement age is Upper Paleocene (58±11 Ma). These rocks have initial 87Sr/86Sr and εNd 0.7046-0.7049 and 2.16-3.12, respectively. According to isotopic data, volcanic rocks originated from depleted mantle and have the least crust contamination while it was fractionated. Geochemically, Khunik volcanic rocks have features typical of calk-alkaline to shoshonite and are metaluminous. Enrichment in LILEs and typical negative anomalies of Nb and Ti are evidences that the volcanic rocks formed in a subduction zone and active continental margin. Modeling suggests that these rocks were derived dominantly from 1–5% partial melting of a mainly spinel garnet lherzolite mantle source that is metasomatized by slab-derived fluid.